İsrail İran Saldırısı 2025: İsrail’in İran topraklarına yönelik gerçekleştirdiği hava saldırısı, yalnızca Orta Doğu’yu değil, tüm dünyayı ekonomik anlamda sarsmış durumda. Saldırının ardından başta enerji fiyatları olmak üzere birçok finansal gösterge sert tepki verdi. Piyasalar, uzun süredir böylesine küresel bir jeopolitik şok yaşamamıştı.
İsrail İran Saldırısı 2025 Gerilimi Neden Tırmandı?
Saldırının Zamanlaması: Küresel Kriz Kapıda mı?
İsrail’in bu hamlesi, İran’ın bölgedeki etkisini artırmasına ve özellikle Lübnan, Suriye ve Yemen üzerinden yürüttüğü vekalet savaşlarına karşılık olarak yorumlanıyor. Tel Aviv yönetimi, İran’ın askeri altyapısına doğrudan darbe indirerek caydırıcılık mesajı vermeyi amaçladı. Ancak bu hamle, bölgedeki tüm dengeleri altüst etti.
Orta Doğu’da Yeni Bir Savaş mı Başlıyor?
İran, saldırıya “orantılı ve kararlı” yanıt vereceğini duyurdu. Bu açıklama, bölgede sıcak bir çatışmanın başlayabileceği endişesini artırdı. ABD, Avrupa Birliği ve Rusya ise taraflara itidal çağrısı yaparken, diplomatik girişimler de hız kazandı. Ancak yatırımcılar bu krizin kısa sürede çözülmeyeceğine inanıyor.
İsrail İran Saldırısı 2025 Finansal Piyasalara Etkisi
Borsalar Sert Düştü: BIST 100, Nasdaq ve DAX Zarar Yazdı
İsrail’in saldırı haberinin ardından dünya borsalarında adeta kırmızı alarm verildi.
- BIST 100 endeksi, gün içinde %4’e yakın değer kaybetti.
- Nasdaq ve S&P 500 gibi ABD endekslerinde de %2’nin üzerinde düşüşler görüldü.
- Avrupa borsaları (DAX, FTSE, CAC40) güne sert düşüşle başladı.
Yatırımcılar güvenli limanlara yönelirken, hisse senetlerinden hızlı çıkışlar yaşandı. Özellikle savunma sanayi ve enerji şirketleri dışında kalan sektörler büyük zarar gördü.
Altın ve Petrol Fiyatları Neden Yükseldi?
Altın, yine kriz zamanlarının güvenli limanı olarak öne çıktı. Saldırı sonrası ons altın 2.450 dolar seviyesine kadar yükseldi.
Brent petrol fiyatı da %6’ya yakın değer kazanarak 91 doları aştı.
Jeopolitik risklerin yükselmesi, özellikle İran Boğazı üzerinden geçen enerji sevkiyatını riske attığı için, petrol ve doğalgaz fiyatlarında yukarı yönlü sert hareketler yaşandı.
Kripto Para Piyasasında Sert Dalgalanma
Kripto para piyasası da bu gelişmelerden nasibini aldı.
- Bitcoin, kısa süreliğine 61.000 doların altına geriledi.
- Ethereum ve diğer altcoinlerde de çift haneli düşüşler yaşandı.
Yatırımcılar, volatilitenin yüksek olduğu bu piyasalardan hızla çıkış yaptı. Ancak bazı analistler, uzun vadede kripto paraların bu tip kriz dönemlerinde alternatif güvenli liman olabileceğini savunuyor.
Dolar, Euro ve TL Üzerindeki Etkiler
Dolar/TL Kuru Neden Fırladı?
Saldırı haberi sonrası Türkiye’de döviz kurları hızlı bir yükselişe geçti.
Dolar/TL kuru 33,10 seviyesini test ederken, Euro/TL de 35,70’e kadar çıktı.
Bu artışta yalnızca jeopolitik risk değil, aynı zamanda yatırımcıların TL’den kaçışı da etkili oldu. Riskten kaçınma eğilimi, gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini olumsuz etkiliyor.
Euro Bölgesi Nasıl Tepki Verdi?
Euro bölgesinde yatırımcılar, saldırının enerji tedarikine etkisini sorguluyor.
İran kaynaklı doğalgaz ve petrol akışının sekteye uğraması durumunda Avrupa’da yeniden enerji krizi yaşanabilir. Bu nedenle Euro’nun dolar karşısında zayıfladığı görülüyor.
İsrail İran Saldırısı 2025 Uzman Yorumları ve Ekonomik Beklentiler
Ekonomistlere Göre Yeni Bir Resesyon Kapıda mı?
Ekonomistlere göre bu gelişmeler, küresel büyüme üzerinde baskı yaratabilir.
Özellikle enerji fiyatlarındaki artış, enflasyonu körükleyerek faiz indirimlerinin ertelenmesine neden olabilir.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar, Orta Doğu’daki yeni bir savaşın, 2025 yılı büyüme projeksiyonlarını olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
Merkez Bankaları Nasıl Bir Hamle Yapabilir?
ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), gelişmeleri yakından izliyor.
Şu anda faiz indirimi beklentileri askıya alınmış durumda. Aksine, petrol ve emtia fiyatlarındaki artışın sürmesi halinde yeni faiz artırımları bile gündeme gelebilir.
Türkiye Ekonomisi Açısından Olası Senaryolar
Enerji Maliyetleri ve Cari Açık Riski
Türkiye, enerji ithalatına bağımlı bir ülke olarak bu krizden doğrudan etkileniyor.
Brent petrolün 90 doların üzerine çıkması, akaryakıt ve doğalgaz faturalarını artıracak.
Bu durum hem enflasyonu yukarı çekecek hem de cari açığı büyütecek. Özellikle yaz aylarında artacak turizm gelirlerinin bu açığı kapatıp kapatamayacağı belirsizliğini koruyor.
Savunma Sanayii ve Jeopolitik Fırsatlar
Buna karşılık savunma sanayi hisselerinde artış görüldü.
- ASELSAN, ROKETSAN ve TUSAŞ gibi şirketlerin hisseleri yatırımcıların ilgisini çekti.
Jeopolitik risklerin yükseldiği dönemlerde Türkiye’nin savunma ihracatında artış beklentisi, bu alanda fırsatlar doğurabilir.
Küresel Ticaret ve Tedarik Zinciri Üzerindeki Etkiler
Ambargolar, Lojistik ve Petrol Rotası Krizi
İran’a uygulanacak yeni yaptırımlar, küresel ticaretin seyrini değiştirebilir.
Hürmüz Boğazı üzerinden geçen petrol tankerlerinin güvenliği sorgulanıyor.
Bu boğaz, dünya petrolünün %30’undan fazlasının geçtiği stratejik bir bölge. Herhangi bir çatışma, arz tarafında büyük şoklara neden olabilir.
Çin ve ABD’nin Stratejik Hamleleri Ne Olur?
Çin, bölgedeki enerji arzına büyük oranda bağımlı. Bu nedenle İsrail ve ABD’yi doğrudan eleştiren açıklamalar yapması muhtemel.
ABD ise İsrail’e verdiği desteği sürdürse de, bölgesel çatışmanın büyümemesi adına diplomatik baskıyı artırabilir.
Rusya’nın bu süreçte nasıl bir rol üstleneceği ise ayrı bir merak konusu.
Sonuç: İsrail-İran Krizi Nereye Gidiyor?
Barış mı Savaş mı? Finansal Piyasalarda Belirsizlik Sürecek mi?
İsrail’in İran’a yönelik saldırısı, küresel ekonomide domino etkisi yaratabilecek kadar güçlü bir jeopolitik hamle.
Kısa vadede piyasaların istikrarsız seyri sürecek gibi görünüyor.
Ancak krizin derinleşmesi halinde enerji, gıda ve savunma gibi sektörlerde kalıcı fiyat değişimleri yaşanabilir.
📌 Özetle:
- Altın ve petrol yükseldi.
- Kripto paralar düştü.
- Borsalar sarsıldı.
- Dolar/TL yeniden alevlendi.
- Jeopolitik belirsizlik, yatırım kararlarını yeniden şekillendiriyor